چیلر
چیلر دستگاهی است که گرمای یک ماده روان؛ مایع (مانند آب) یا گازی (مانند هوا) را با به کارگیری یک چرخه ی سرمایش فشرده (سیکل تبرید تراکمی) و یا چرخه ی سرمایش انرژی گرمایی (سیکل تبرید جذبی) گرفته و آن را سرد می کند. گونه های متفاوت چیلر؛ هرکدام در جای ویژه ی خود کاربرد داشته و در جایگاه ابزاری سرمایشی یا گرمایشی به کار می رود. با آنکه چیلرها بخش ها و روش کار متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند، اما روی هم رفته، همه ی گونه های آن ها کارکرد یکسانی را دارند.چیلرها به دو دسته چیلرهای تراکمی و چیلرهای جذبی بخش می‌شوند.گونه ی دیگری از دسته بندی چیلرها بر اساس روش خنک شدن ماده مبرد است .
دسته بندی چیلر:
- آب خنک
- هواخنک
- تبخیری
چیلر تراکمی:
در چیلرهای تراکمی گاز نخست به کمک کمپرسور، فشرده می‌گردد (فشار آن افزایش میابد). این گاز سپس به کندانسور رفته و با آب یا هوای محیط، خنک شده و مایع می‌گردد. این مایع با گذر از شیر انبساط یا لوله موئین دچار کاهش فشار آنی شده و وارد فضای خنک‌کننده (اواپراتور) می‌شود که این کاهش فشار تبخیر مایع ایجاد کرده و سرانجام مایع سردکننده با گرفتن گرمای نهان تبخیر خود از محیط خنک‌کننده، کاهش دمای فضای خنک‌کننده را ایجاد می کند. پس از تبخیر این گاز به کمپرسور رفته و این چرخه باز انجام می‌شود.
با گذر با شتاب بخار در یک مسیر، هوای کندانسور مکیده می‌شود. خلاء در کندانسور به دلیل تبدیل بخار به آب و کاهش حجم بخار نسبت به آب ایجاد می‌گردد. چیلر تراکمی هواخنک، از دسته چیلرهایی هستند که بر اساس سیکل تبرید تراکمی کار می‌کنند. عمل خنک‌سازی کندانسور در این چیلرها با گذر هوای اجباری از روی کویل انجام می‌گیرد، به همین دلیل به آن چیلر هواخنک گفته می‌شود. از این دستگاه‌ها جهت تهویه مطبوع در ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی و همچنین در برخی صنایع جهت خنک سازی پروسه‌های تولید استفاده می‌شود.
دسته بندی چیلر تراکمی:
- چیلر تراکمی با کمپرسور پیستونی یا رفت و برگشتی: کمپرسوری جابجایی مثبت که در آن جابجایی چرخشی میل لنگ که شاتون آن را انجام می دهد به حرکت رفت و برگشتی تبدیل شده و به پیستون ها رفته و فشار گاز را بالا می برد.
- چیلر تراکمی با کمپرسور اسکرو یا مارپیچی: کمپرسوری جابجایی مثبت با مکانیسمی روتاری یا دورانی که در فشرده سازی گاز کاربد دارد.
- چیلر تراکمی با کمپرسور اسکرال یا حلزونی: کمپرسوری جابجایی مثبت دارای دو حلزونی یا مارپیچ که یکی پایدار و دیگری در چرخش است،که این چرخش فشرده سازی گاز و بالا رفتن دما و فشار را به همراه می آورد.
دسته بندی کمپرسور پیستونی:
- کمپرسورهای نوع بسته یا هرمتیک
- کمپرسورهای نوع نیمه بسته
- کمپرسورهای نوع باز
چیلر جذبی:
در چیلر های جذبی برخلاف چیلر های تراکمی جذب کننده (ابزوربر) و مولد حرارتی (ژنراتور) به جای کمپرسور به کار می رود. شناخته شده ترین خنک‌کننده در چیلرهای جذبی سیستم لیتیوم برماید است. در این سیستم، در بخش جذب کننده، بخار آب توسط لیتیوم برماید غلیظ جذب شده و در قسمت مولد حرارتی، آب بر اثر حرارت تبدیل به بخار می‌گردد. بخار آب در کندانسور به حالت مایع در می‌آید و سپس در خنک‌کننده دوباره به بخار تبدیل می‌گردد و آب برای اینکه تبخیر گردد گرمای نهان خود را از محیط خنک‌کننده می‌گیرد و باعث ایجاد برودت می‌گردد سپس بخار آب ایجاد شده در خنک‌کننده به جذب کننده منتقل می‌شود و دوباره این چرخه انجام می‌شود.
ساختمان چیلر جذبی:
- اواپراتور
- ژنراتور
- کندانسور
- ابزربر
دسته بندی چیلر جذبی:
- تک اثره: تک اثره با تغذیه بخار، تک اثره با تغذیه آب داغ (دمای بالای ۱۰۰ درجه سانتیگراد) و تک اثره با تغذیه آب گرم (دمای زیر ۱۰۰ درجه سانتیگراد)
- دو اثره: دو اثره با تغذیه بخار و دو اثره با شعله مستقیم
